HARİTA ÇEŞİTLERİ KONUSU

Harita Çeşitleri

A. Kullanım Amaçlarına Göre Haritalar

1. İdari ve Siyasi Haritalar

Ülkelerin başka ülkelerle olan sınırlarının gösterildiği haritalara siyasi haritalar adı verilirken, ülkelerin kendi içerisindeki illeri, eyaletleri, bölgeleri gösteren haritalara idari haritalar denilmektedir.

2. Beşeri ve Ekonomik Haritalar

Nüfus, göç, yerleşme, tarım, hayvancılık, sanayi, turizm, vb. dağılışını gösteren haritalardır.

3. Fiziki Haritalar

Yeryüzü şekillerinin fiziki yapısını, dağılış ve yükseltilerini gösteren haritalardır.

Not: Tümn haritalardan yön bulmak ,alan ve uzunluk hesaplamak matematiksel konumu tespit etmek ( enlem – boylamını ) mümkündür ancak fiziki haritalarda bunların yanında ayrıca yükselti bulmak,eğim bulmak ve profil çıkarmak da mümkündür ( özellikle yer şekillerinin çeşitli yöntemlerle gösterildiği topografya haritalarında)

4. Özel Haritalar

Belirli bir konu için özel olarak hazırlanan haritalardır. (Jeomorfoloji, meteoroloji, toprak haritaları gibi.)

B. Ölçeklerine Göre Haritalar
.Ölçeklerine göre hatritaları büyük orta ve küçük löçekli olmak üzere üçe ayırabiliriz.Bunlar..

1. Büyük Ölçekli Haritalar

a. Plânlar: Ölçeği 1/20.000'e kadar olan haritalardır. Şehir imar plânları, kadastro haritaları bu türdendir.
b. Topoğrafya Haritaları: Ölçeği 1/20.000 ile 1/200.000 arasında olan haritalardır. Ulaşım haritaları ile topoğrafik, jeolojik, morfolojik haritalar bu türdendir.

Büyük ölçekli haritaların genel özellikleri şunlardır:

* Paydası küçüktür.
* Dar alanları gösterir.
*.Ayrıntıyı gösterme gücü fazladır.
* Küçültme oranı azdır.
* Aynı alanı gösteren küçük ölçekli haritalara göre düzlemde daha fazla yer kaplarlar.
*İzohipsler arası yükselti farkı azdır.
* hata oranı azdır.

2. Orta Ölçekli Haritalar

Ölçeği 1/200.000 ile 1/500.000 arasında olan haritalardır.

3. Küçük Ölçekli Haritalar

Ölçeği 1/500.000 den daha küçük olan haritalardır. Bu haritalar Dünya’nın, kıtaların, ülkelerin tamamını veya bir bölümünü gösterir.

Küçük ölçekli haritaların genel özellikleri şunlardır:

* Paydası büyüktür.
* Geniş alanları gösterir.
* Ayrıntıyı gösterme gücü azdır.
* küçültme oranı fazladır.
* Aynı alanı gösteren büyük ölçekli haritalara göre düzlem üzerinde daha az yer kaplarlar.
* İzohipsler arası yükselti farkı fazladır.
* hata oranı fazladır.

Harita Problemleri

Harita problemlerinde en çok km’yi cm’ye veya cm’yi km’ye çevirme işlemi vardır. Bunun için, cm’yi km’ye çevirirken 5 sıfır silinir. Km’yi cm’ye çevirirken de 5 sıfır eklenir.

X= 4 x 4= 16 km’dir

Soru 2. 1/ 500 000 ölçekli bir haritada 10 km lik bir yol kaç cm ile gösterilir?
Cevap 2. 1/ 5ØØ ØØØ beş sıfır silinir.

1cm 5’ km
X 10 km
5x = 10 km’dir
X = 10 = 5 cm dir.
2
Soru 3. 60 km’lik bir yol haritada 10 cm ile gösterilmişse bu haritanın ölçeği nedir?

Cevap 3. 10 cm 60 km’yi gösteriyor ise
1cm X
10x = 60 km

60
X= ------- = 6 km (1cm 6 km’yi gösteriyor ise)
10
1cm 600 000 cm ‘dir Öyleyse ölçek

1/ 600 000 ‘dir.

Soru 4. 1/ 300 000 ölçekli bir haritada 4cm² ile gösterilen göl gerçekte kaç km² ‘dir?
Cevap 4.1/ 3ØØ ØØØ
1cm 3 km’dir.(alan olduğu için kareleri alınır)

1cm² 9 km²’dir
4cm² X
X = 4 x 9 = 36 Km² dir.