TANZİMAT DÖNEMİ BİRİNCİ DÖNEM SANATÇILARI

BİRİNCİ DÖNEM SANATÇILARI

ŞİNASİ (1826_1871)
*Yeniliğin öncüsüdür.

*Tercüman-ı ahval ve Tasvir-i Efkar gazetelerini çıkarmıştır.

*İlk makaleyi yazmıştır.(Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)

*Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir.

*Kısa cümleli ,yeni görüşlere örgülü bir nesir yapısı meydana getirmiştir.

*Düşüncelerini yalın ve açık bir anlatımla söyler.

*Konuşma dilini ,yazı dili haline getirmeye çalışmıştır.

*Şiirlerinde aruz ölçüsü kullanmıştır.

*Noktalama işaretlerini ilk defa kullanmıştır.

Eserleri :La fonteine den fabları tercüme etmiştir.Tercümelerini Tercüme-i Manzume isimli eserlerine toplamıştır.

Atasözlerini derlediği Durub-u Emsal –i Osmaniye

Şiirleri :Müntebat-ı Eş’ar ,Divan-ı Şinasi

Batılı anlamda ilk tiyatro :Şair evlenmesidir.


ZİYA PAŞA (1829_1880)

*Doğu kültürüyle yetişmiş ,sonradan batıya yönelmiştir.

*Fikirleriyle yenilikçidir,şiirlerini divan şiiri üslubuyla yazmıştır.

*Edebi yönüyle eskiye bağlıdır.

*Şiir ve İnşa isimli makalesinde halk şiirinin bizim gerçek şiirimiz olduğunu ,yazı dilimizin halkın konuşma dili temel almasını savunur.

*Sade dil savunur,fakat Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalarla yüklü bir dil kullanılmıştır.

*Harabat isimli divan şiiri antolojisinde Şiir ve İnşa makalesindeki fikirlerinin tam tersini söyler.

*Terci-i Bent ve Terkib-i Bentleriyle ünlüdür.

*Atasözü haline gelmiş veciz sözleri de vardır.

Eserleri:Eş’ar –i Ziya ,Külliyat-ı Ziya Zafername:Hiciv türünde kasideleri var,Ali paşayı yermek için yazmıştır.

Defter-i Amal :Hatıra türü yazılarını toplar.

Rüya :Nesir olarak yazılmıştır.


NAMIK KEMAL (1840_1888)

*Vatan şairi olarak tanınır.

*Vatan ,millet ,hürriyet ve adalet konularını işlemiştir.

*Mecazlardan ,manzumlardan arınmış bir şiir dili vardır.

*Bütün edebiyat türlerinde eser vermiştir.

*Tiyatro ona göre bir eğlence değil edebi bir okuldur

*Tiyatro ile ilgili görüşlerini Celalettin Harzemşah isimli yapıtının önsözünde açıklamıştır.

Eserleri:

Tiyatroları :Vatan Yahut Silistre ,Akif Bey , Zavallı Çocuk ,Gülnihal ,Kara Bela , Celalettin Harzemşah isimli divan şiiri antolojisine karşı yazılmıştır.

Tarih alanında ve İslam dini ile ilgili eserler olarak : Renan Mudafanamesi , Kanije Kalesi ve Osmanlı tarihi

Biyografileri de vardır.

İlk edebi roman yazmıştır. İntibah eser Son Pişmanlık adıyla Magosa da yazılmıştır.Eserin diğer bir adıda Sergüzeşt-i Ali Bey’dir.

İlk tarihi roman yazarıdır.Cezmi tarihi bir olayı anlatır.II.Selim zamanında İranlılarla yapılan bir savaşın anlatıldığı romanda roman kahramanı Cezmi vatansever bir askerdir.Romanda onun başından geçen olaylar anlatılır.


ŞEMSETTİN SAMİ (1850_1904)

*İlk roman yazarıdır.Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat.Romanda kölelik ve cariyelik konusunu ele almıştır.

*Kamus-ı Türki isimli sözlük yazarıdır.bu sözlüklerin yanında Kamus-ı alem , Kamus –ı Fransevi isimli sözlüklerin de yazarıdır.

Victor Hugo ‘nun sefillerini çavirmiştir.

Robenson Cruzoe ‘u da tercüme edilmiştir.


AHMET MİTHAT EFENDİ (1844_1912)

*Asıl gayesi halkı ,yetiştirmek ve bilgilendirmektir.

*Edebiyat ,tarih,coğrafya ,ziraat ve iktisat alanında otuz altısı roman olmak üzere iki yüze yakın eser vardır.

*Bazı tiyatro denemeleri yapmışsa da pek başarılı olamamıştır.

*Dili sade ve düzgündür.

*Halka okuma zevkini aşılamıştır.

*Romanları teknik yönden kusurludur.

*Romanın akışını keserek uzun uzun açıklamalar yapar,bilgi verir.

Eserleri:Bazı romanları: Felatun Bey'le Rakım Efendi, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Yeniçeriler, Paris'te Bir Türk Kızı

Hikaye türünün ilk örneği sayılan Letaif –i Rivayat isimli hikaye kitabıdır.


AHMET VEFİK PAŞA (1823_1891)

*Milliyetçilik ve Türkçülük fikirlerinin savunucusudur.

*Tiyatro alanındaki çalışmaları ile ünlüdür.

*Halkı tiyatroya alıştırmıştır.Bunun içinde Bursa da bir tiyatro yaptırmıştır.

*Tarih ve dil sahasında önemli eseri Lehçe-i Osmani

*Seçere-i Türki adlı eseri Osmanlıca’ya çevirmiştir.

*Tarih eserleri: Fezleke –i Tarih-i Osmani , Hikmet-i Tarih,

*Moliere’nın hemen hemen bütün eserlerini tercüme etmiştir.